Berlewi i Mechanofaktura
W latach 1923-24 Polska była miejscem, gdzie rodziła się nowa era w sztuce i projektowaniu. To były czasy, gdy konstruktywizm zyskiwał na znaczeniu, a zjawisko nazwane "drukiem funkcjonalnym" zaczęło kształtować krajobraz artystyczny. W tym okresie, kilku wybitnych artystów oraz seria luźno powiązanych publikacji odegrała kluczową rolę w tej ewolucji. Jednym z pierwszych wydarzeń, które zwiastowały te zmiany, był katalog "Wystawy Nowej Sztuki" zorganizowanej w Wilnie w 1923 roku, który wydaje się być zaprojektowany przez Vytautasa Kairiukstisa lub Władysława Strzemińskiego, a być może przez oboje artystów.
Wystawa była nieformalnym jeszcze wystąpieniem grupy "BLOK", która skupiała twórców o orientacji konstruktywistycznej. Rok później, w 1924 roku, grupa "BLOK" została oficjalnie założona i przyciągnęła wielu znakomitych artystów, którzy odegrali kluczową rolę w rozwoju awangardowego projektowania i typografii funkcjonalnej w Polsce. W skład tej grupy wchodzili m.in. Władysław Strzemiński, Henryk Stażewski, Mieczysław Szczuka oraz Henryk Berlewi.
Mechanofaktura
Dla nowoczesnego projektowania roku 1924 można śmiało nazwać przełomowym. Był to okres intensywnych działań awangardowych, krzyżowania się różnych tendencji artystycznych i przemiany w krajobrazie kulturalnym. Wśród tych twórców, Henryk Berlewi odegrał szczególną rolę.
Henryk Berlewi, artysta o wielkim wpływie na rozwój nowoczesnej plastyki i typografii w Polsce, miał szerokie kontakty artystyczne w Europie. Przebywał i studiował za granicą, m.in. w Antwerpii, Paryżu i Berlinie, uczestniczył w międzynarodowych wystawach i kongresach artystycznych. W 1919 roku współpracował z futurystami warszawskimi, a jego prace graficzne były już wówczas inspirowane abstrakcyjnymi rozwiązaniami.
Jednak to El Lissitzky wywarł ogromny wpływ na twórczość Berlewiego. Po pobycie w Berlinie, gdzie miał okazję poznać sztukę Bauhausu i współpracować z Theo van Doesburgiem, Berlewi rozwinął swoją teorię sztuki "mechanofakturalnej". Była to sztuka oparta na technice industrialnej, niezależna od kaprysów jednostki, cechująca się precyzją i dokładnością, podobnie jak maszyny.
Berlewi stosował tę teorię w projektowaniu graficznym, na przykład w okładkach książek, takich jak tom poezji Gabriela Tal-fira "Legion", wydany w Warszawie w 1925 roku. Razem z poetami Stanisławem Braczem i Aleksandrem Watem, założyli biuro reklamowe "Reklama-Mechano", w którym próbowali wprowadzić nowoczesne środki reklamowe na rynek polski.
W 1924 roku, Henryk Berlewi dołączył krótko do grupy konstruktywistów "BLOK", ale opuścił ją po konflikcie dotyczącym kierunku artystycznego i pierwszeństwa w nowatorskich ideach.
Berlewi, Strzemiński, Szczuka i inni artyści owego czasu pozostawili niezatarte ślady w historii polskiej awangardy i projektowania. Ich eksperymenty, oryginalność i odwaga w dążeniu do nowych form artystycznych wpłynęły na rozwój sztuki i projektowania nie tylko w Polsce, ale także za granicą. Ich twórczość była inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów i projektantów, a ich dziedzictwo trwa wciąż, wpisując się w historię sztuki i designu.
To właśnie ci artyści i ich działania w latach 20. XX wieku wyznaczyły kierunek dla przyszłych innowacji w dziedzinie projektowania i typografii. Ich twórczość jest nie tylko częścią historii, ale także źródłem inspiracji dla współczesnych projektantów, którzy kontynuują rozwijanie idei konstruktywizmu i funkcjonalności w sztuce i designie.
Wstęp Aleksandra Wata:
Aleksander Wat
OBIEKT BĘDZIE DOSTĘPNY NA AUKCJI, JEŚLI JESTEŚ NIM ZAINTERESOWANY NAPISZ DO NAS MAILA: formularz kontaktowy
