O zaginionej metropolii czasów Bolesława Chrobrego Kętrzyński Stanisław [1947]

OPIS BIBLIOGRAFICZNY W ZAKŁADCE SZCZEGÓŁY.

Jest rzeczą zastanowienia godną, jak mało miejsca zajmuje w nauce naszej zagadnienie tak poważne, jakim winna być sprawa istnienia czy nieistnienia takiej drugiej, obok gnieźnieńskiej, metropolii w Polsce za czasów Bolesława Chrobrego. Bo jeżeli istniała taka druga metropolia, wraz z podległymi jej biskupstwami, — a nie widzę dostatecznych powodów dla odrzucenia tej wiadomości, — to przecież w późniejszej budowie naszego Kościoła powinny były przechować się pewne jej ślady, ślady sztucznego ze sobą związania różnego pochodzenia terytoriów, jak również i w rozmieszczeniu uposażeń po-szczególnych biskupstw prowincji gnieźnieńskiej mogłyby być wskazówki, dowodzące różnego ich pierwotnie przeznaczenia. Tymczasem literatura nasza tycząca się najdawniejszych dziejów Kościoła w Polsce nie daje nam prawie nic, co by było użyteczne i przydatne dla rozwiązania tego zagadnienia. Nie dotknęli tej sprawy ani Wł. Rbraham ani K. Wotkański, jeżeli chodzi o biskupstwo krakowskie, ani St. Zakrzewski, gdy badał stosunki majątkowe Gniezna, ani W. Kętrzyński, B. Ellanowski, K. Potkański, St. Arnold czy M. Gębarowicz, gdy pisali o Płocku. Zaledwie dwu dawniejszych badaczy, R. Małecki w „Studium o bulli Innocentego Ilu, i St. Laguna w szkicu „Pierwsze wieki kościoła polskiego", rzuciło, jak na stan w owym czasie badań, wcale śmiało, chociaż bez dokładniejszego czasami uzasadnienia, parę interesujących myśli spostrzeżeń, tyczących się niepierwotności znanych nam arcybiskupstwa krakowskiego, względnie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. 

[fragment]