Archiwum
nie pon wto śro czw pią sob
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31
Chmura tagów
Płeć i charakter Otto Weininger
8.jpg

Mimo ponad stu lat, które minęły od wydania "Płci i charakteru" Otto Weiningera, pozycja ta wciąż budzi kontrowersje i wątpliwości. Grażyna Kunigiel-Trąpczyńska we wstępie do wydania z 1984 roku zastanawiała się, czy autor to geniusz, czy może szarlatan.


Bez wątpienia książka "Płeć i charakter. Rozbiór zasadniczy" nie odniosłaby takiego sukcesu, gdyby nie samobójcza śmierć autora. Weininger w wieku dwudziestu trzech lat zastrzelił się w wynajętym pokoju w Wiedniu, w miejscu, w którym zmarł jego idol, Ludwig van Beethoven. Jerzy Prokopiuk twierdził, iż samobójstwo to było konsekwencją poglądów Weiningera, zawartych właśnie w "Płci i charakterze" oraz że za tę konsekwencję winno się autora podziwiać.
Opus magnum Otto Weiningera ukazał się w maju 1903 roku. Częścią tej książki była wcześniejsza praca doktorska Weiningera, "Eros und Psyche", pisana w latach 1898-1902 pod kierunkiem Fryderyka Jodla, który jednak określił twórczość swego podopiecznego jako zbiór niedojrzałych ekstrawagancji. Stało to w sprzeczności z potrzebami młodego autora, który traktował swoją książkę jako poważną rozprawę naukową. W "Płci i charakterze" Weininger utożsamił

otto weininger

męskość z logiką, moralnością oraz intelektualną czystością, pierwiastek żeński zaś charakteryzował się obecnością chuci. Kobiety dzielił na prostytutki oraz matki, które rozróżniało jedynie to, iż dla pierwszych realizacja chuci była celem, a dla drugich zaledwie środkiem do niego. Emancypacja zaś była głosem pierwiastka męskiego we wnętrzu kobiety i mogła ziścić się jedynie w ascezie, czyli odrzuceniu tego, co Weininger uznał za charakterystyczne dla kobiet. Wolność seksualna kobiet był czymś apokaliptycznym i niosącym destrukcję. Z seksualności powinien rezygnować według Weiningera każdy mężczyzna, gdyż stawała ona na drodze do geniuszu oraz odkrycia Boga w sobie. Podczas gdy kobieta była pasywna i amoralna, mężczyzna powinien pozostać aktywny oraz samoświadomy. Otto Weininger w każdym doszukiwał się pierwiastków żeńskich i męskich, co zresztą zaowocowało oskarżeniami ze strony m.in. Sigmunda Freuda, iż Weininger przywłaszczył sobie jego tezę o tym, że wszyscy ludzie są naprawdę biseksualni. "Kobiece" kobiety miały łączyć się w pary z "męskimi" mężczyznami, z kolei "męskie" kobiety z "kobiecymi" mężczyznami. Najbardziej "męskimi" kobietami okazywały się jednak lesbijki. Badacze twórczości i biografii Weiningera na podstawie jego społecznego wyobcowania, unikania kontaktów z kobietami (od których nie stronili współcześni mu twórcy) oraz informacji zawartych w "Płci i charakterze" między wierszami podejrzewają, iż on sam był homoseksualistą (czy raczej homofilem, czyli osobą obdarzającą uczuciem swoją płeć, lecz nie wiadomo, czy praktykującą takie zachowania) i że ten – jak postrzegał – kobiecy pierwiastek w nim samym doprowadził do go Weltschmerzu, a w konsekwencji do samobójstwa. Kolejnym tematem, jaki podjął Weininger w "Płci i charakterze", było żydostwo. Żydów utożsamiał autor z pierwiastkiem kobiecym, opisywał ich jako niewierzących, pozbawionych indywidualizmu i duszy, pozbawionych poczucia dobra i zła. Judaizm był dla Weiningera ekstremum tchórzostwa, w odróżnieniu od chrześcijaństwa, będącego pierwiastkiem męskim oraz wyrazem najwyższej wiary. Niektórzy z interpretatorów mówią wręcz, że Otto Weininger wyprzedził Holocuast – i może tkwić w tym ziarno prawdy, jako iż do czytelników Weiningera należał także Adolf Hitler. Początek XX wieku obfitował w próby zdefiniowania kobiecości, liczne publikacje na temat erotyki i problemów płci. Filozofowie i psychologowie dowodzili niższości pierwiastka kobiecego, strasząc wizją matriarchatu czy równouprawnienia (utożsamianego z walką o władzę). Choć Weininger nie był jedynym mizoginem i antysemitą we wczesnodwudziestowiecznym Wiedniu, "Płeć i charakter" wciąż fascynuje, w dużej mierze ze względu na erudycję autora oraz żarliwość w przedstawianiu swoich przemyśleń. Samobójcza śmierć dopełniała mitu młodego Żyda (dopiero w 1902 roku Weininger przeszedł na protestantyzm), wychowanego na tle wyzwolonych wiedeńskich kobiet i nienawidzącego pierwiastka kobiecego w samym sobie. "Płeć i charakter. Rozbiór zasadniczy" to książka, która doczekała się kilkudziesięciu przekładów i licznych wznowień na całym świecie. Przekład Ostara Ortwina uważa się w Polsce za kanoniczny.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium